ดัชนีราคาผู้ผลิต คือตัวเลขที่ใช้การวัดการเปลี่ยนแปลงราคาสินค้าที่ผู้ผลิตสินค้าในประเทศได้รับ ณ เวลาใดเวลาหนึ่งเปรียบเทียบกับปีฐาน

เป็นดัชนีชี้วัดแนวโน้มการเกิดภาวะเงินเฟ้อของประเทศ กล่าวคือถ้าดัชนีราคาผู้ผลิตสูงขึ้นมากอย่างต่อเนื่องแสดงให้เห็นว่าอาจเกิดภาวะเงินเฟ้อได้

1. ใช้ชี้วัดแนวโน้มภาวะเงินเฟ้อของประเทศ 2. ใช้ชี้วัดภาวะการผลิต การตลาด และการแข่งขัน

PPI ชุดโครงสร้างแบ่งตามขั้นตอนการผลิต (Stage of Processing: SOP) ประกอบด้วย 3 หมวดใหญ่ คือ หมวดสินค้าสำเร็จรูป หมวดสินค้ากึ่งสำเร็จรูป (แปรรูป) หมวดสินค้าวัตถุดิบ ดัชนีราคาผู้ผลิตชุดโครงสร้างหมวดหมู่สินค้าตามกิจกรรมการผลิต (Classification of Products by Activity: CPA) ประกอบด้วย 3 หมวดใหญ่ คือ หมวดผลผลิตเกษตรกรรม หมวดผลิตภัณฑ์จากเหมือง หมวดผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม

ประโยชน์ของดัชนีราคาผู้ผลิต ได้แก่ ภาครัฐและภาคเอกชน 

การคำนวณราคา (Calculation) แบ่งออกเป็น 2 ระดับ คือ การคำนวณในระดับต่ำกว่าดัชนี (Lower Level Index) และ การคำนวณดัชนี ณ ระดับกลุ่มสินค้า (Upper Level Indexes) ปัจจัยที่มีผลต่อดัชนีราคาผู้ผลิตได้แก่ ราคาน้ำมัน และต้นทุนวัตถุดิบต่างๆ ซึ่งรวมถึงสินค้านำเข้าวัตถุดิบที่นำมาใช้ในการผลิตด้วย

สูตรค่า K งานดิน K=0.30+0.10?I_t/I_0 +0.40?E_t/E_0 +0.20?F_t/F_0 จากสูตรค่า K งานดิน ประกอบด้วยดัชนีราคาผู้บริโภคทั่วไปของประเทศ (I) ดัชนีราคาเครื่องจักรกล และบริภัณฑ์ (E) และดัชนีราคาน้ำมันดีเซลหมุนเร็ว (F) เนื่องจากราคาน้ำมันมีแนวโน้มสูงขึ้น จึงเป็นปัจจัยสำคัญที่จะทำให้ดัชนีราคาน้ำมันดีเซลหมุนเร็ว (F) สูงขึ้น

ข้อสรุปจากธนาคารแห่งประเทศไทย - ประชาชนจะได้รับความเดือดร้อนจากภาวะเงินเฟ้อ เนื่องจากสินค้าที่บริการมีราคาสูงขึ้น ถ้ารายได้เท่าเดิมฐานะและความเป็นอยู่จะต่ำลงจากเดิม - คนที่มีรายได้ประจำ เช่น ข้าราชการ พนักงานรัฐวิสาหกิจ ผู้รับบำนาญ พนักงานบริษัท จะได้รับผลกระทบก่อนข้างมาก เนื่องจากรายได้คงที่เท่าเดิมแต่ราคาสินค้าแพงขึ้น - มี 2 ทางเลือก ทางเลือกแรกลดปริมาณซื้อสินค้าลงเพราะมีเงินเท่าเดิมหรือทางที่ 2 ซื้อสินค้าที่มีคุณภาพต่ำกว่าเดิม เพื่อให้ได้สินค้าเท่าเดิม - เมื่อเงินเฟ้อสูงขึ้น แต่คนมีเงินมาจับจ่ายใช้สอยน้อยลง พ่อค้าแม่ค้าขายของไม่ค่อยได้ ก็จะหาวิธีแก้ไขโดยลดคุณภาพสินค้าที่ขาย จะได้ขายของราคาต่ำลงได้ ในที่สุดเศรษฐกิจจะตกต่ำลงเมื่อเงินเฟ้อเพิ่มสูงขึ้นต่อเนื่อง เศรษฐกิจชะลอตัวลง นักลงทุนก็จะตัดสินใจ ชะลอการลงทุนออกไปเพราะไม่มั่นใจว่าผลิตออกมาแล้วจะขายได้หรือไม่ ถ้าขายไม่ได้หรือขายได้ราคาต่ำก็มีโอกาสขาคทุน - การที่สินค้ามีราคาเพิ่มสูงขึ้นทำให้รัฐบาลต้องใช้เงินงบประมาณมากขึ้นเพื่อจ่ายเงินเดือนข้าราชการ ลงทุนในโครงสร้างพื้นฐาน และจัดทำบริการสาธารณะ - นอกจากนั้น รัฐบาลยังมีภาระให้ความช่วยเหลือแก่ประชาชนเพื่อบรรเทาความเดือดร้อน จากราคาสินค้าที่เพิ่มสูงขึ้น - สรุปแล้วเงินเฟ้อมีผลเสียกับทุกคนในประเทศ แต่ถ้าเงินเฟ้อที่เกิดขึ้นเป็น เงินเฟ้อที่อยู่ในระดับเหมาะสม ก็จะเป็นผลดีกับคนส่วนใหญ่ เพราะการที่ราคาสินค้าสูงขึ้นเป็นแรงจูงใจให้ธุรกิจขยายการลงทุนเนื่องจากจะมีกำไรจากการขายสินค้ามากขึ้น - ทางแก้ด้านนโยบาย คือ การนำนโยบายการเงินมาใช้ หมายถึงการดำเนินงานของแบงก์ชาติเพื่อเข้าไปดูแลและจัดการด้านอัตราดอกเบี้ยและ/หรือ ปริมาณเงินเพื่อให้เศรษฐกิจของประเทศขยายตัวอย่างมีเสถียรภาพประชาชนมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น

    1. หากต้องการเปรียบเทียบราคาผู้บริโภค (ราคาขายปลีก) สามารถเปรียบเทียบกันได้เลย แต่ดัชนีราคาผู้บริโภค (CPI)  ไม่สามารถนำเปรียบเทียบระหว่างจังหวัด หรือ ระหว่างภาคได้ เนื่องจากตะกร้าค่าใช้จ่ายของครัวเรือนไม่เท่ากัน กล่าวคือ ดัชนีราคาผู้บริโภคเกิดจากการคำนวณด้วยราคาขายปลีกถ่วงด้วยค่าใช้จ่ายของแต่ละจังหวัดสำหรับดัชนีราคาผู้บริโภคจังหวัด และถ่วงด้วยค่าใช้จ่ายของภาคสำหรับดัชนีราคาผู้บริโภคทั่วไป     2. ข้อมูลราคาหมวดยาสูบและแอลกอฮอล์สามารถดูได้ที่ http://www.price.moc.go.th/province/index.asp

การใช้จ่ายของรัฐบาลจะมีผลให้มีปริมาณเงินเข้ามาหมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจเพิ่มขึ้น อำนาจซื้อของประชาชนเพิ่มขึ้น เป็นผลให้ Demand ในสินค้าเพิ่มสูงขึ้น     1. กรณีไม่ทำให้เกิดเงินเฟ้อ ถ้าการผลิตสินค้ายังไม่เต็มประสิทธิภาพ สามารถเพิ่ม Supply สนองความต้องการที่เพิ่มขึ้นได้ ก็จะไม่ทำให้ราคาสินค้าสูงขึ้น เนื่องจากการผลิตสินค้าเพิ่ม กรณีนี้ ต้นทุนต่อหน่วยของสินค้าจะลดลง     2. กรณีทำให้เกิดเงินเฟ้อ ถ้าการผลิตสินค้าเต็มประสิทธิภาพแล้วการจะเพิ่มผลผลิตได้ จะต้องลงทุนเพิ่ม เช่น เพิ่มเครื่องจักร จะทำให้ต้นทุนต่อหน่วยสูงขึ้น ผู้ผลิตต้องปรับราคาสูงขึ้น ก็จะส่งผลให้เงินเฟ้อสูงขึ้นได้